وەزارەتی ناوخۆ ڕێکارەکانی تۆمارکردنی چەک ڕوون دەکاتەوە و جەخت لەسەر قەدەغەکردنی هەڵگرتنی چەکی مامناوەند و قورس دەکاتەوە
ئەمنی
- 29-01-2024, 20:48
به‌غدا-INA
ئه‌مڕۆ دووشه‌ممه، وه‌زاره‌تی ناوخۆ ڕێکاره‌کانی خۆی له باره‌ی تۆمارکردنی ئه‌و چه‌کی هاووڵاتیان ڕوون کرده‌وه و دووپاتی کرده‌وه که یه‌ک پارچه چه‌کی سوک بۆ هه‌ڕ خێزانێک ڕێگه‌پێدراوه، وجه‌ختی له قه‌ده‌غه‌کردنی هه‌ڵگرتنی چه‌کی مامناوەند و قورس کرده‌وه.
وتەبێژی وەزارەت و شانەی ڕاگەیاندنی ئەمنی، عەمید میقداد ئەلموسەوی، بە ئاژانسی هەواڵی عێراقی (INA)ی ڕاگەیاند: وەزارەت پلانی هەیە بۆ تۆمارکردنی چەکی سووک و کڕینی چەکی مامناوەند، لە چوارچێوەی بەرنامەی حکومەتدا و وەزارەتی ناوخۆ وه‌كو سەرۆکی لیژنەیەک کە چەند وەزارەتێکی لەخۆگرتووه، لەوانە وەزارەتەکانی داد و دەرەوە، تۆڕی ڕاگه‌یاندنی عێراقی، و دیوان وه‌قفی شیعە و دیوانی وه‌قفی سوننی و وەزارەتەکانی دیکە دەستیان کرد بە ئامادەکاری بۆ ئه‌م پرسە و کارکردن لەسەر ئەم بەرنامەیە ڕێک ساڵێک لەمەوبەر دەستیپێکردووە، واتە دوای پێکهێنانی حکومەت.
موسەوی وتی" بەرنامەکە بە قۆناغ جێبەجێ دەکرێت کە بۆ کەڵەکەکردنی بڕێکی زۆر چەک لە میراتی سوپای پێشوو و قاچاخچێتی و ئۆپەراسیۆنە چەکدارییەکان و ڕووداوەکانی دەرئەنجامی ساڵی ٢٠١٤ داڕێژراون، بەم بەرنامەیە گەیشتوینەتە قۆناغی گرنگ ، کە قۆناغی تۆمارکردنی چەکەکانە، و ئێمە هێما بۆ هەموو چەکەکانی وەزارەتەکانی دەوڵەتمان کردووە، و وەزارەتی ناوخۆش لایەنی یەکەم بووە هێمای بۆ چەکەکەی كردووه، و ئێستا چووینە ناو قۆناغی تۆمارکردنی چەکی هاووڵاتیان.
هه‌روه‌ها راگه‌یاند" هەر هاووڵاتییەک سەرۆکی خێزانێک بێت و خاوەنی خانووی نیشتەجێبوون بێت، مافی ئەوەی هەیە یەک پارچە چەک هەڵبگرێت، تەنانەت ئەگەر ژمارەی هاووڵاتیانیش بگاتە دە لە ماڵێکدا، ئەوا تەنها مافی ئەوەی هەیە یەک پارچەی سوک بهێڵێتەوە ئه‌وجا چ دەمانچە یان تفەنگ، و سەرۆکی خێزانەکان دەبێت فۆڕمی تۆمارکردنی چەک لە ڕێگەی پۆرتاڵی ئور پڕبکەنەوە. سیستەمی ئەلیکترۆنی ئەلیکترۆنی سەر بە سکرتاریەتی گشتی ئەنجومەنی وەزیرانه و چەند هەنگاوێک دەنێت، دوای ئەوە وەزارەتی ناوخۆ ڕێکارەکان تەواو دەکات و مۆڵەتەکە وەردەگرێت و ئێمەش دەچینە قۆناغەکانی ترەوە.
موسەوی ڕاشیگەیاند" لە 15 پارێزگادا 697 سەنتەری گەیاندنی چەکمان دەستنیشانکردووە، ئەو ناوەندانەش ئەرکی ڕاستەوخۆیان هەیە لە وەرگرتنی فایل و ڕاوێژکردن و هەماهەنگی لەگەڵ ناوەندەکە لە بەغدا هه‌یه، کاتێک فۆڕمەکە پڕدەکەیتەوە، ئاماژە دەکەیت لە پارێزگاكه ئەو سەنتەرەی کە دەکەوێتە ناو ناوچەی جوگرافیاوە، بۆ بەدواداچوون لەگەڵ لیژنەی هەمیشەیی بۆ كۆكردنه‌وه‌ی چەک لە دەستی دەوڵەت، كه‌وەزارەتی ناوخۆ نوێنه‌راتی ده‌كات.
ئاماژەی بەوەشکرد" مۆڵەتی هەڵگرتن بەو مانایەیە کە ئەم چەکە بە فەرمی مۆڵەتی پێدراوە، جیاوازییەکە ئەوەیە کە هەڵگرتنی چەک تەنها لەناو ماڵدایە. بەڵام لە حاڵەتی مۆڵەتی هەڵگرتن، هەر کەسێک دەتوانێت ئەم چەکە بهێڵێتەوە و لەگەڵ خۆیدا لە ماوەیه‌كی دیاریکراودا هه‌ڵگرێت و وەزیری ناوخۆ دەسەڵاتی پێدانی یارمەتییەکانی هەیە لەم بابەتەدا.
موسەوی جەختی لەوە کردەوە کە "ژمارەی ماڵەکان لە وڵاتدا زۆر زۆرە، و ناتوانرێت ڕێگە بە هەڵگرتنی چەک لە دەرەوەی ماڵەکان بدرێت لەسەر ڕێگاکان، بە ئۆتۆمبێل، یان شوێنێکی تر، بەڵکو بۆ پاراستنی کەسی تەنها لەناو ماڵەکەدا دەهێڵرێنەوە، و ئەگەر لە ماڵەوە دەربهێنرێن، ئەو کەسەی وه‌كو کەسێکی دەرەوەی یاسا مامەڵەی لەگەڵ دەکرێت.
موسەوی وتی" ئێمە بەرەو قوناغی کڕینی چەکی مامناوەند چونیه بە تایبەتی و ئەوانی تر بە بەهای یەک ملیار دینار وەک یەکەم پارەی هەر پارێزگایەک و دوو ملیار بۆ بەغدا چووینە، وپێش ڕاگەیاندنی دەستپێکردنی پرۆسەی تۆمارکردن، لەوێ هەڵمەتێکی هۆشیاری و کاری چڕوپڕ بوو لەو ڕووەوە، و بەرەو ڕێگایەکی تر دەڕۆین لەسەر پرسی هۆشیاری میدیایی وبەیاننامەکە کە بەم دواییە لەلایەن وەزارەتی ناوخۆوە دەستیپێکرد، بۆ سەرجەم کەناڵەکانی ڕاگەیاندنی وەزارەتی ناوخۆ لە بەغدا بڵاوکرایەوە، پارێزگاکان، و سەرجەم پێکهاتەکان و سەرکردەکان وتۆڕی ڕاگەیاندنی عێراقی ئەندامی ئەم لیژنەیە و بە شێوەیەکی بەرفراوان کاریان لەسەر ئەم بابەتە کردووە، ئێمە وۆرک شۆپ و کۆنفرانسی ناساندن لە پارێزگاکان ئەنجام دەدەین، هەروەها داوای هاوکاریمان لە سه‌رۆك عەشیرەتەکان کردووە هاوكاربن بۆ تۆمارکردنی چەک چونکە وەزارەتی ناوخۆ لە بنکە سنوورییەکانەوە دەست پێدەکات و لە کۆڵانەکانی شارەکان کۆتایی دێت، هەربۆیە سەرچاوە و توانا و بەڕێوەبەرایەتییەکانی فراوان و زۆر و ئاڵۆزن.
جەختیشی کردەوە"وەزارەتی ناوخۆ دەزگایەکی جێبەجێکردنی یاسایە، حکومەت و بەرنامەی حکومەتیش ڕێگە بە هەڵگرتنی یەک پارچە چەکی سوک دەدات. ئێمە ڕێگە بە هیچ چەکێکی تر نادەین جگە لە چەکی سوک. سەبارەت بە قورس، مامناوەند، یان چەکی قورس، هەموویان بە هیچ شێوەیەک ڕێگەپێدراو نین و خاوەنەکەی وەک دز و کەسێکی دەرەوەی یاسا مامەڵەی لەگەڵ دەکرێت." یاسا".
