سیاسەتمەداران و میدیاکاران: بەشداریکردنی سەرۆک وەزیران لە کۆبوونەوەکانی كۆمه‌ڵه‌ی گشتی متمانەی کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بە حکومەت بەهێز دەکات
سیاسی
- 19-09-2023, 21:04
به‌غدا-INA نه‌سارئه‌لحاج
بەشداری محەمەد شیاع سودانی سەرۆکی ئه‌نجوومه‌نی وەزیران له کۆبوونەوەی گشتیی نەتەوە یەکگرتووەکان لە خولی حەفتا و هەشتەمین دانیشتنیدا، گرنگییەکی زۆری سیاسی و میدیایی بەخۆیەوە بینیوه، هاوکات نوێنەران و ڕۆژنامەنووسان و شرۆڤەکارانی سیاسی دووپاتیان کردەوە کە بەشداریکردن دەبێتە هۆی بەرزکردنەوەی متمانەی کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بە حکومەت و پێدانی دەستکەوتی گرنگ بە عێراق.
په‌رله‌مانتار کازم تۆكی بۆ ئاژانسی هەواڵی عێراقی (INA) ڕاگه‌یاند" بەشداریکردن گرنگییەکی زۆری هەیە و لەژێر ڕۆشنایی کراوەیی نێودەوڵەتیدا بەڕووی عێراقدا دێت و لەئەنجامی جێبەجێکردنی بەڵێنەکانی حکومەتی عێراقه لەسەر ئاستی ناوخۆ و دەرەوە و بەشداریکردنی لە پاڵپشتیکردنی سەقامگیری ناوچەکەدا، بۆیە کارلێکێکی ئەرێنی لەگەڵ ئەم بەشدارییە بە شێوەیەک دەبێت کە دەستکەوتی گرنگ بە عێراق ببەخشێت”.
لە بەرامبەردا ڕۆژنامەنووس و شرۆڤەکاری سیاسی حەمزە مستەفا بە ئاژانسی هەواڵی عێراقی (INA)ی ڕاگەیاند: ئەم بەشدارییە لە کاتێکی گرنگدایە کە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بە متمانەوە سەیری حکومەتی عێراق دەکات وەک پارێزەری بەرژەوەندی گەلەکەی بە دەستپێکردنی هەڵمەتە خزمەتگوزارییەکان کە هەوڵدەدات پەیوەندییە نێودەوڵەتی و ناوچەییەکانی باشتر بکات، بەتایبەتی دوای سەرکەوتنی نێوەندگیری عێراق بۆ پەیوەندییەکانی نێوان سعودیە و ئێران، هەروەها بەردەوامبوونی هەوڵەکانی بۆ چارەسەرکردنی کێشەکانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و سەرتاسەری جیهان وده‌ربڕینی هەڵوێستی خۆی لە پشتیوانیکردن بۆ کۆتاییهێنان بە شەڕی ڕووسیا و ئۆکرانیا لە ڕێگەی دیالۆگ و ئاشتیه‌وه”.
ئاماژەی بەوەشکرد، "محەمەد شیاع سودانی، سەرۆکی ئه‌نجوومه‌نی وەزیران ، توانی متمانەی کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بەدەستبهێنێت، دوای جێبەجێکردنی چەندین بەڵێن، سەرەڕای سەختییەکان، سەردانەکەیشی دەبێتە هۆی بەهێزکردنی ئەو متمانەیە لەڕێگەی ڕێوشوێنی کردارییەوە، توانی ئەرکی خۆی جێبه‌جێی بكات وبه شێوەیەکی ڕوون زۆربەی بڕگەکانی بەرنامەی حکومەتیش جێبەجێ بكات”.
ناوبراو لە درێژەی قسەکانیدا وتی: ئەو ڕێڕەوی گەشەپێدان کە سەرۆک وەزیران پێشنیاری کردبوو، سەرنجی نێودەوڵەتیی وەرگرت، ئەمە جگە لەو پەیوەندییەی کە لەگەڵ ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا جیاکراوەتەوە و ئەو بانگهێشتەشەی کە سەرۆک وەزیران لە سەرۆکی ئەمریکاوە بۆ سەردانی واشنتۆن پێگه‌یشتووه، دەبێتە لوتکە پەیوەندی تا ڕادەیەکی زیاتر لە ڕووی هاوکاری دوولایەنەوه”.
لە بەرامبەردا حەیدەر بەرزنجی، شرۆڤەکاری سیاسی جەختی لەوە کردەوە، “کار و هەوڵەکانی سەرۆک وەزیران بۆ دروستکردنی پردی متمانە لە نێوان حکومەت و هاوڵاتی و چینی سیاسیدا چڕبووەوە، دوای ئەوەی لەم ماوەیەی دواییدا كه‌لەدەستچوبو، ئەو بە جدی و واقیعی کاردەکات بۆ بەرەنگاربوونەوەی گەندەڵی و دروستکردنی پەیوەندی لەسەر بنەمای بەرژەوەندی و ڕێزگرتنی یەکتر، پشتڕاستکردنەوەی ناوەڕۆکی بەرنامەکە وهەموو ئەمانە سەرچاوەی ڕێز وپێزانینی نێودەوڵەتییە بۆ سەرۆک وەزیران و زیادکردنێکی گرنگە کە بەشداریکردنی لە کۆبوونەوەکانی نه‌ته‌وه یه‌كگرتووه‌كان دەکاتە شتێکی بنەڕەتی و زۆر گرنگە لە ژێر ڕۆشنایی قبوڵکردن و پشتیوانی نێودەوڵەتی”.
هاوکات، شرۆڤەکاری سیاسی وایل ئەلڕه‌کابی “بەشداریکردنی سه‌رۆك وه‌زیران بە زۆر گرنگ زانی لەژێر ڕۆشنایی ئەو سەقامگیرییە سیاسییەی کە لە عێراقدا هه‌یه کە دوای وەرگرتنی پۆستی سەرۆک وەزیرانی له‌لایی سودانیه‌وه بەدەست هاتووه، بەو پێیەی کاردەکات بۆ هێورکردنەوەی بابەتە ناوخۆییەکان و کرانەوە بەڕووی دەرەوەدا ، هەروەها پەیوەندیکردن لەگەڵ ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا، لە پرسه‌كانی مامەڵە بازرگانییەکان و ڕێکخستنی بانکی عێراق، جگە لە کراوەیی لەگەڵ دەوڵەتانی کەنداو و وڵاتانی دراوسێ، ئاماژەی بەوەشکرد، “ڕۆڵی سەرۆک وەزیران وسەرکەوتنی حکومەتەکەی بۆ ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا و جیهانی ڕۆژئاوا بەگشتی گرنگییەکی زۆری هەیە”.
ڕوونیشیکردەوە، "پەیوەندی لەگەڵ هەرێمی کوردستان و چارەسەركردنی ناوكۆكیه‌كانی پێشوو، هەروەها ڕوونی و جێبەجێکردنی ڕاستەقینە لە جێبەجێکردنی بەرنامەی حکومەت و ڕێزگرتنی عێراق بۆ ئەو ڕێککەوتنانەی كه‌لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ ئەنجامدراون، هەموو ئەو بابەتانەن کە بوونەتە هۆی ئەوەی ئەوه‌ی، ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا و ئەوانی دیکە کە هەوڵی چەسپاندنی پەیوەندییەکانیان لەگەڵ عێراق دەدەن”.
ئاماژەی بەوەشکرد، عێراق بەرەو ئاشتی و سەقامگیری هەنگاو دەنێت، سەرۆک وەزیرانیش هەوڵدەدات ئەو پرەنسیپە بخاتە نێو پەیوەندییەکانی لەگەڵ هەموو وڵاتانی دراوسێدا.
ئێوارەی ڕۆژی سێشەممە، سەرۆک وەزیران دەستی بە بەشداریکردنی لە کۆبوونەوەکانی کۆمەڵەی گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان کرد.
پێش ئەوە سەرۆک وەزیران لە نیویۆرک لەگەڵ ئەنتۆنی بلینکن وەزیری دەرەوەی ئەمریکا کۆبووەوە و لە ڕێگەی وەزیرەوە بانگهێشتنامەیەکی لەلایەن جۆزێف بایدن سەرۆکی ئەمریکاوە بۆ سەردانی کۆشکی سپی پێگه‌یشت، بەمەبەستی تاوتوێکردنی زیاتری پەیوەندییە دووقۆڵییەکانی نێوان هەردوو وڵات.
هەروەها محەمەد شیاع سودانی سەرۆکی ئه‌نجوومه‌نی وەزیران، لە نیویۆرک، لەگەڵ جێگری وەزیری گەنجینەی ئەمریکا کۆبووەوە.
بڕیارە سەرۆک وەزیران لە میانی بەشداریکردنی لە کۆبوونەوەکانی کۆمەڵەی گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان وتارێک پێشکەش بکات، باسم عەوادی وتەبێژی حکومەت دووپاتیکردەوە کە هەڵوێستی عێراقی ناوچیی و نێودەوڵەتیی و سیاسەتی ناوخۆی عێراقدا ده‌خاته‌روو.
