سەرۆك كۆمار پشتیوانی تەواوی خۆی بۆ دۆزی كوردانی فەیلی و داواكارییەكانیان دووپات دەكاتەوە
سیاسی
- 4-05-2023, 13:31
بەغدا - INA
ئەمڕۆ پێنجشەممە، سەرۆك كۆمار، عەبدوللەتیف جەمال ڕەشید، پشتیوانی تەواوی خۆی بۆ دۆزی كوردانی فەیلی و داواكارییەكانیان دووپات كردەوە.
نووسینگەی ڕاگەیاندنی سەرۆكایەتی كۆمار، لە بەیاننامەیەكدا كە بۆ ئاژانسی هەواڵی عێراقی نێردراوە، ڕایگەیاندووە كە “عەبدوڵڵا عەلیاوی ڕاوێژكاری سەرۆك كۆمار، وتاری سەرۆك كۆماری ، عەبدوللەتیف جەمال ڕەشید لە میانەی بەشداریكردنی لە كۆنفرانسی زانستی نێودەوڵەتی تایبەت بە جینۆسایدی (جینۆسایدی كوردانی فەیلی) كە لە هەولێر بەڕێوەچوو."
عەلیاوی وتی: سڵاوی سەرۆكی كۆمار عەبدوللەتیف جەمال ڕەشید و ئەو بۆ كۆنفرانسەكەتان و هیواكانی بۆ سەركەوتنتان پێ دەگەیەنم، سەرۆك كۆماریش پشتیوانی تەواوی خۆی بۆ دۆزی كوردی فەیلی و داواكانیان دووپات دەكاتەوە، و ئارەزووی بەشداریكردنی لە كۆنفرانسیدا دەكرد، بەڵام پابەندبوونەكانی بە كاری پێشووی ڕێگریان لەوە كرد”.
لە دەقی وتارەكەی سەرۆك كۆماردا هاتووە؛
هەڵمەتی ئیبادەكردنی بەكۆمەڵی كوردانی فەیلی یەكێك بوو لە سەختترین هەڵمەتەكانی نادادپەروەری و گۆشەگیری كە كورد لەسەر دەستی رژێمی لە ناوچوو دەستی تاونكارییەكەی بۆ زۆربەی ناوچە كوردستانییەكان درێژ بووەوە، لەوانەیش هێرشی بۆ سەر شاری هەڵبجە بە چەكی كیمیاوی ، و بۆردومانی كرد و هەزاران گوندی كوردستانی وێران كرد، جگە لە كوشتنی دەیان هەزار كەسی بێتاوان لە شاڵاوی ئەنفالدا هەروەها كوشتن و بێ سەر شوێن كردنی هەزارن لە بارزانییەكان بە بێ تاوان، و هەڵمەتی گۆڕینی دیمۆگرافییان لە زیاتر لە ناوچەیەكی كوردستانی ڕێكخست.
٤٣ ساڵ بەسەر دەركردنی دیپۆرتكردنەوە و زەوتكردنی ڕەگەزنامەی عێراقی لە كوردە فەیلیەكان و لەسێدارەدان و ئاوارەكردنی هەزاران كەس بە فڕێدانیان بۆ سەر سنوورە نێودەوڵەتییەكان دوای دەستبەسەرداگرتنی موڵك و ماڵی خۆیان و جێهێشتنیان لە سەختترین بارودۆخدا تێدەپەڕێت، بەجۆرێك كە سەدان كەس لە ژێر ئەشكەنجەدا دەمرد بەبێ ئەوەی دەستی بەزەیی بۆیان درێژ بكرێتەوە، وەك چۆن دیكتاتۆری گۆڕبەكۆڕ ڕەگەزپەرستی و تائیفەگەری و تاوانكارییەكەی سەلماند، ئەو و حزبەكەی بە ئەنجامدانی ئەو تاوانە دوای ئەڵقەی پچڕپچڕی ئاوارەبوون و بێنەتەوەییكردن كە لە بەعسەوە دەستیپێكرد حیزب لە ساڵی ١٩٦٨ هاتە سەر دەسەڵات، جێگای داخە كە زۆرێك لە حكومەت و ڕێكخراوە نێودەوڵەتییەكان لەو كاتەدا گرنگییان بە قوربانیانی ئەو تاوانە قێزەونە نەدا كە هەموو یاسا نێودەوڵەتییەكان و ڕێساكانی مافی مرۆڤ و فێركارییە ئایینی و ئەخلاقییەكانی پێشێل دەكرد.
ئەم بێدەنگییە ئەو گڵۆپە سەوزە بوو كە دیكتاتۆری سوودی لێ وەرگرت بۆ ئەوەی ستەمكاری خوێناوی خۆی بە هەموو ئاراستەكانی ناو عێراق و بەتایبەتی دژی گەلی كورد هەڵبدات و تاوانكارییەكەی بۆ گەلانی وڵاتانی دراوسێ درێژ بكاتەوە عێراق، و ئەوانیش بەشدارییان لە بنیاتنانیدا كرد شار و دامەزراوەكانی، و ڕۆڵی كولتوورییان لە داڕشتنی یادەوەری عێراقیدا گرینگ بوو و كاریگەرییە ئابوورییەكانیان لەوە كەمتر نییە.
كوردی فەیلی یەكەم قوربانیی ڕژێمی بەعس بوو، بەڵام تا ئەمڕۆ ئاستی گونجاوی دادپەروەرییان وەرنەگرت، بەڵكو بەداخەوە ڕووبەڕووی نادادپەروەرییەكی نوێ دەبنەوە، جا چ بە دواكەوتنی بەدەستهێنانی مافەكانیان بێت یان بە گرنگی نەدان بە كارەساتی مرۆیی خۆیان لە ڕووی كولتوورییەوە، لە میدیاكان و لە ڕووی زانستییەوە.
كەسانێك هەن كە تا ئێستاش بەرگری لە سیاسەتی ستەمكاری گۆڕبەگۆڕ دەكەن و پاساو بۆ تاوانەكانی دەهێننەوە، بۆیە كۆنفرانسەكەتان گرنگییەكی زۆری هەیە لە ڕۆشنكردنەوە لەسەر ئازارەكانی كوردانی فەیلی و بەڵگەنامەكردنی ئەو نادادپەروەرییەی كە بەسەریاندا هات، بە مەبەستی ناساندنی نەوەی نوێ بۆ ئەم كارەساتە و لە یادەوەری جەماوەری و مرۆڤایەتیدا بینووسنەوە، لەگەڵ تاوانە گەورەكانی دژ بە مرۆڤایەتی كە لەلایەن ستەمكارانەوە ئەنجامدراون.
زۆر گرنگە قسەكەتان یەكبگرن، چونكە بەبێ ئەو داواكارییەكانتان بەدی نەهاتووە، زۆر گرنگە قسەكەتان لەسەر یەك بۆچوون و هەڵوێستێك لەبوارەكانی سیاسی و ڕۆشنبیری و بوارەكانی تردا یەكبگرن بۆ ئەوەی ئامانجە خوازراوەكان لەخزمەتكردنی خواستەكانی كوردانی فەیلی، ئەركێكە دەكەوێتە سەر هەموو لایەك.
داواشی لە هەموو لایەنە فەرمی و جەماوەری و سیاسییەكان كرد، پشتیوانی لە دۆزی ئێوە بكەن و مافەكە بگەڕێننەوە بۆ خاوەنەكانی.
